Przeciwdziałamy e-uzależnieniom
E-uzależnienie jest jak każde inne: rozrywa więzi społeczne, ogranicza możliwość rozwoju, ma konsekwencje dla zdrowia fizycznego.
W e-uzależnieniu zachodzi taki sam proces, jak we wszystkich innych uzależnieniach: obecny jest silny psychiczny przymus, który każe uzależnionej osobie wykonywać określoną czynność i tylko to działanie prowadzi do rozładowania napięcia psychicznego. Osoba uzależniona traci poczucie czasu, stopniowo wycofuje się z codziennej aktywności oraz realizacji obowiązków na rzecz używania internetu, telefonu czy komputera. Zaczyna mieć problemy w kontroli emocji. Zaniedbuje i w efekcie traci relacje społeczne, ma coraz większe problemy szkolne, zawodowe i zdrowotne.
Niepokojące objawy:
- wydłużanie przez dziecko czasu korzystania z multimediów;
- zaniedbywanie innych aktywności;
- wycofywanie się z realizacji wcześniejszych zainteresowań, na rzecz korzystania z komputera lub telefonu
- silny protest, często gwałtowny, w reakcji na próbę wprowadzenia ograniczenia w korzystaniu z multimediów;
- pobudzenie, drażliwość, niepokój w sytuacji, kiedy dziecko nie korzysta z multimediów;
- rezygnowanie przez dziecko ze spotkań towarzyskich w realnym świecie;
- szukanie okazji do spędzania czasu przed ekranem.
Symptomy uzależnienia od urządzeń cyfrowych dotyczą też wręcz kompulsywnych zachowań, takich jak: nierozstawanie się z własnym telefonem, ciągłe dotykanie i odblokowywanie ekranu, korzystanie z telefonu o każdej porze dnia i nocy, nałogowe oczekiwanie na kontakt od innych. Uzależniona osoba nie wyobraża sobie, że może spędzić dzień bez cyfrowego urządzenia.
Konsekwencje e-uzależnienia
- Fizyczne – wady postawy, ból oczu, bóle głowy, wady wzroku, nadmierna masa ciała; niewyspanie, nieodpowiednie i nieregularne żywienie, zaniedbany wygląd, ogólne przemęczenie organizmu.
- Psychologiczne – zaburzenia koncentracji, nadmierne rozproszenie, skłonność do kłamania; dekoncentracja na zajęciach lekcyjnych i poza nimi, agresywne zachowania w sytuacji „odłączenia”, gotowość do łamania norm społecznych, by zyskać dostęp do urządzeń cyfrowych.
- Społeczne – zanik więzi emocjonalnych, niski poziom angażowania się w sprawy innych ludzi, rezygnacja z aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu; przejawianie tendencji do autoizolacji, pozostawanie na uboczu grupy.
- Intelektualne – przeciążenie informacyjne, niezdolność do racjonalnej selekcji danych, zaburzenia pamięci, problem z właściwym gospodarowaniem własnym czasem wolnym, częste nudzenie się i nic nie robienie, brak wyraźnej pasji w życiu.
Jeśli masz poczucie, że za dużo korzystasz ze świata cyfrowego, zorganizuj sobie tzw. „detoks”:
1. Na początku wprowadź tzw. „cyfrową higienę”, np.:
– zaplanuj dzień i wyznacz czas na tzw. przestrzeń cyfrową, np. sprawdzam media społecznościowe dwa razy dziennie i pozostaję w nich nie dłużej niż 15 minut;
2. Staraj się opanować lęk i niepokój związany z tym, że jesteś odcięty od Internetu, że jesteś poza nim, że nie jesteś na bieżąco, że coś Cię ominie, czegoś nie sprawdziłeś, nie wykorzystasz jakiejś szansy (zjawisko zwane „FOMO”, któremu warto się bliżej przyjrzeć w swoim zachowaniu);
3. Zastanów się, na co przeznaczasz czas i z czego możesz zrezygnować (np. weekend offline)?
4. Korzystaj z tego, co jest dla Ciebie ważne, nie bądź biernym odbiorcą tego, co Ci „podsuwają”
w sieci, dokonuj selekcji, sam wybieraj z czego korzystasz;
5. Pilnuj swoich granic, by zarządzać strumieniem informacji docierającym z sieci, nie wpuszczaj wszystkiego (bardzo ważna umiejętność w każdej dziedzinie życia !);
6. Poszerz repertuar zachowań tzw. analogowych, czyli w świecie rzeczywistym, a nie cyfrowym (np. spotkania ze znajomymi, rozwijanie zainteresowań, uprawianie sportu itp.);
7. Ok 3h przed pójściem spać odłóż telefon (aby nie bodźcować mózgu niebieskim światłem, które zmienia nasz rytm okołodobowy i może powodować zaburzenia snu);
8. Rozpoczynaj dzień od np. ćwiczeń, śniadania, herbaty, a nie od przeglądania telefonu;
9. Jeżeli z kimś rozmawiasz w rzeczywistości analogowej, to nie prowadź jednocześnie rozmowy
w przestrzeni cyfrowej (zjawisko zwane „PHUBBING”).
Na podstawie:
https://zdrowie.pap.pl/uzaleznienia/e-uzaleznienie-tak-jak-kazdy-inny-nalog
